G Ü N C E L
SİNÜZİT TEDAVİSİ
Sinüzit burun ve sinüslerin içini döşeyen zarın (mukoza) enfeksiyonudur. Genellikle virüs hastalığına bağlı bir üst solunum yolu enfeksiyonu sonucu oluşur. Sonraları tabloya bakteriler de eklenir.Olayın içinde burun da olduğu için sinüzit terimi yerine rinosinüzit terimini kullanmak daha doğrudur. Hastalık başladıktan sonra 3 ayı geçmesine rağmen bulgular devam ediyorsa kronik (müzmin) sinüzit ismini alır. Akut yani yeni başlamış sinüzitlerde iltihabi burun ve boğaz akıntısı, burun tıkanıklığı, öksürük ve baş ağrısı sık görülür.
Sinüsler nerededir?
Sinüs denilen boşluklar elmacık kemiklerinin altında, alın kemiği içinde, burun ve göz arasındadırlar. 4 farklı sinüs tipi vardır. Bazı sinüsler doğuştan mevcuttur bazıları sonradan gelişir.
Ne işe yararlar?
Kafaya gelen darbeleri hafifletirler, solunum havasının nemlenmesine ve sesin rezonansına katkıda bulunurlar.
Neden sinüzit oluruz?
Sinüzite zemin hazırlayan faktörleri ve sinüzite neden olan mikroorganizmaları karıştırmamak gerekir. Sinüsleri ve burun içini döşeyen mukozada ödeme neden olan üst solunum yolu enfeksiyonları, alerjik nezle, burun iltihaplanmaları, burunda kemik eğriliği(deviasyon), sinüslerin havalanmasını engelleyen doğuştan mevcut bazı yapı anormallikleri sinüzite neden olabilir. Bunun yanında sinüslerin temizlik amacıyla ürettiği sıvının (mukus) normal kıvamda ve miktarda olması aynı zamanda temizlik hareketini yapabilmesi için kolayca sinüsün buruna açılan penceresine ilerleyebilmesi gerekmektedir. Bunların olmadığı veya engellendiği ortamlarda da sinüzit riski artmaktadır. Soğuk hava, sigara içilmesi, yüzmek-dalmak, diş çekilmesi gibi nedenler de sinüziti tetikleyebilir. Virüsler ve bakteriler dışında mantarlar da sinüzite yol açabilirler. Mantar sinüzitleri özellikle yaşlı, düşkün, sistemik hastalığı olan (diabet gibi) kişilerde daha tehlikeli seyreder.
Bulgular ve şikayetler nelerdir?
Sinüziti olan kişilerde bir hastalık hissi ve yorgunluk görülür. Burun akıntısı veya geniz akıntısı yoksa baş ve göz arkasında ağrı ya da yüz ağrısı (sinüzitin yerine göre) görülebilir. Bu dönemde komplikasyon oluşma riski daha yüksektir. Akan sinüzitlerde ise burun tıkanıklığı, boğazda ağrı, farenjit, öksürük gibi şikayetler ön plandadır.Tat ve koku problemleri görülebilir. Çocuklarda sinüzit kaynaklı kulak enfeksiyonları (otit) nadir değildir.
Tanı
KBB muayenesi ile hastanın öyküsü birleşince sinüzit tanısı güç değildir. Burun ve boğaz muayenesi tanı koymak için genellikle yeterlidir. Endoskopik muayene ile burun gerisine daha rahat bakma olanağı doğmuştur. Özellikle komplikasyonlu sinüzitlerde ve ilaç tedavisiyle iyileşmemiş sinüzitlerde bilgisayarlı tomografi istenmesi uygun olur.
Tedavi
Sinüzit tedavisinde eğer biliniyorsa altta yatan nedene göre davranmak gerekir. Alerji varsa, burunda kemik eğriliği mevcutsa, burun içi etleri şişse bu durumlara yönelik tedavi planlanır. Tedavinin temeli burun ve gerisini tuzlu su solusyonlarıyla yıkamaktır. Temizlenmiş buruna burun açıcı spreyler sıkılabilir. Antibiyotiklerin ve dekonjestanların yeri oldukça sınırlıdır. Medikal tedaviyle iyileşmeyen sinüzitlere cerrahi müdahale gerekir. Çocuklarda da komplikasyon gelişmişse minimal invaziv(kısıtlı) cerrahi yapılır. Cerrahi, endoskopik sinüs cerrahisi şeklinde uygulanır. Balon sinoplasti kısıtlı bazı özel vakalar için kullanılabilir.Çocuk sinüzitlerinde genellikle cerrahi tedavi olarak geniz eti ameliyatı yapılır.
Tedavi edilmezse ne olur?
Tedavi edilmeyen sinüzitlerde komplikasyon riski yükselir. Ses kısıklığından diş iltihabına, göz enfeksiyonu ve körlükten menenjite,beyin apsesine kadar uzanan ölümcül komplikasyonlar görülebilir.
Sinüsler nerededir?
Sinüs denilen boşluklar elmacık kemiklerinin altında, alın kemiği içinde, burun ve göz arasındadırlar. 4 farklı sinüs tipi vardır. Bazı sinüsler doğuştan mevcuttur bazıları sonradan gelişir.
Ne işe yararlar?
Kafaya gelen darbeleri hafifletirler, solunum havasının nemlenmesine ve sesin rezonansına katkıda bulunurlar.
Neden sinüzit oluruz?
Sinüzite zemin hazırlayan faktörleri ve sinüzite neden olan mikroorganizmaları karıştırmamak gerekir. Sinüsleri ve burun içini döşeyen mukozada ödeme neden olan üst solunum yolu enfeksiyonları, alerjik nezle, burun iltihaplanmaları, burunda kemik eğriliği(deviasyon), sinüslerin havalanmasını engelleyen doğuştan mevcut bazı yapı anormallikleri sinüzite neden olabilir. Bunun yanında sinüslerin temizlik amacıyla ürettiği sıvının (mukus) normal kıvamda ve miktarda olması aynı zamanda temizlik hareketini yapabilmesi için kolayca sinüsün buruna açılan penceresine ilerleyebilmesi gerekmektedir. Bunların olmadığı veya engellendiği ortamlarda da sinüzit riski artmaktadır. Soğuk hava, sigara içilmesi, yüzmek-dalmak, diş çekilmesi gibi nedenler de sinüziti tetikleyebilir. Virüsler ve bakteriler dışında mantarlar da sinüzite yol açabilirler. Mantar sinüzitleri özellikle yaşlı, düşkün, sistemik hastalığı olan (diabet gibi) kişilerde daha tehlikeli seyreder.
Bulgular ve şikayetler nelerdir?
Sinüziti olan kişilerde bir hastalık hissi ve yorgunluk görülür. Burun akıntısı veya geniz akıntısı yoksa baş ve göz arkasında ağrı ya da yüz ağrısı (sinüzitin yerine göre) görülebilir. Bu dönemde komplikasyon oluşma riski daha yüksektir. Akan sinüzitlerde ise burun tıkanıklığı, boğazda ağrı, farenjit, öksürük gibi şikayetler ön plandadır.Tat ve koku problemleri görülebilir. Çocuklarda sinüzit kaynaklı kulak enfeksiyonları (otit) nadir değildir.
Tanı
KBB muayenesi ile hastanın öyküsü birleşince sinüzit tanısı güç değildir. Burun ve boğaz muayenesi tanı koymak için genellikle yeterlidir. Endoskopik muayene ile burun gerisine daha rahat bakma olanağı doğmuştur. Özellikle komplikasyonlu sinüzitlerde ve ilaç tedavisiyle iyileşmemiş sinüzitlerde bilgisayarlı tomografi istenmesi uygun olur.
Tedavi
Sinüzit tedavisinde eğer biliniyorsa altta yatan nedene göre davranmak gerekir. Alerji varsa, burunda kemik eğriliği mevcutsa, burun içi etleri şişse bu durumlara yönelik tedavi planlanır. Tedavinin temeli burun ve gerisini tuzlu su solusyonlarıyla yıkamaktır. Temizlenmiş buruna burun açıcı spreyler sıkılabilir. Antibiyotiklerin ve dekonjestanların yeri oldukça sınırlıdır. Medikal tedaviyle iyileşmeyen sinüzitlere cerrahi müdahale gerekir. Çocuklarda da komplikasyon gelişmişse minimal invaziv(kısıtlı) cerrahi yapılır. Cerrahi, endoskopik sinüs cerrahisi şeklinde uygulanır. Balon sinoplasti kısıtlı bazı özel vakalar için kullanılabilir.Çocuk sinüzitlerinde genellikle cerrahi tedavi olarak geniz eti ameliyatı yapılır.
Tedavi edilmezse ne olur?
Tedavi edilmeyen sinüzitlerde komplikasyon riski yükselir. Ses kısıklığından diş iltihabına, göz enfeksiyonu ve körlükten menenjite,beyin apsesine kadar uzanan ölümcül komplikasyonlar görülebilir.